Profiel Volkert van der Graaf

Van der G. was de afgelopen jaren actief als milieuactivist bij onder meer Vereniging Milieu Offensief (VMO) in Wageningen. Hij was in 1992 mede-oprichter van deze relatief kleine, niet-extremistische, linkse organisatie. Vooral via deelname aan inspraakprocedures zet de VMO zich in voor een beter milieu- en dierenwelzijnsbeleid. Door het voeren van honderden juridische procedures wist de organisatie tal van uitbreidingen van veehouderijbedrijven te voorkomen.

Van der G. voerde voor de bestuursrechter van de Raad van State procedures tegen het verstrekken van vergunningen aan veehouders en fokkers. Van der G. richtte zich in zijn functie voornamelijk op het bestrijden van de intensieve veehouderij en de bontfokkerij. Volgens collega Van der Hout was Van der G. "gedreven in zijn vak", hij werkte meer dan de vier dagen per week die hij moest draaien. Van der G. was zeer succesvol, hij won drie van de vier zaken. De vereniging werd via de stichting DOEN gesubsidieerd met geld van de Nationale Postcodeloterij.

VMO distantieert zich op haar website van de actie van Van der Graaf. Overspannen Bekenden van Van der Graaf. waaronder een collega bij VMO, vertellen dat hij de laatste tijd een overspannen indruk maakte. Hij klaagde daar ook over sinds de geboorte van zijn kind, drie maanden geleden. De VMO-collega noemde de daad van Van der Graaf. '"onbegrijpelijk". Volgens hem moet de daad ingegeven zijn door die overspannenheid. "Zijn opvattingen over het milieu en dierenwelzijn heeft daar niets mee te maken", zei hij tegen een redactrice van het Radio 1-Journaal.

Op het kantoor van VMO heeft Van der Graaf wel eens over Pim Fortuyn gesproken. Collega Van der Hout: 'We hebben het er over gehad dat het geen positieve ontwikkeling was. Maar ik heb nooit gemerkt dat Volkert een bovenmatige interesse in Fortuyn had." Fortuyn had wel een uitgesproken mening over de milieubeweging in het algemeen. "Het hele milieubeleid in Nederland gaat natuurlijk nergens meer over. En van die praatjes van jullie milieubeweging word ik doodziek", aldus Fortuyn.

De laatste keer dat Fortuyn in het programma van Harry Mens optrad zei hij nog dat hij niets voelt voor het wetsvoorstel dat het fokken van pelsdieren verbiedt. Van der Graaf. richte zich in zijn werk juist op het bestrijden van de bontfokkerij en de intensieve veehouderij. Dat de boerenleider en intensieve varkensfokker Wien van de Brink nummer 20 op de lijst van LPF werd, moet hem ook een doorn in het oog geweest zijn.

Van der G. studeerde tussen 1987 en 1990 milieuhygiëne in Wageningen. Hij was vrij onopvallend tijdens zijn studie, geen docent kan hem zich nog herinneren. Hij rondde zijn studie niet af. "Hij heeft twee jaar gedaan over zijn propedeuse en in een studentenflat gewoond," aldus de voorlichter van de Universiteit. De voorlichter vermoedt dat Van der Graaf erg idealistisch was ingesteld en daarom zijn studie niet heeft afgerond. "Hij volgde een technisch wetenschappelijke studie, misschien strookte zijn idealisme niet met de studie."

Tijdens zijn studietijd in Wageningen woonde Van der Graaf in een complex in Wageningen dat vooral huisvesting biedt aan studenten en oud-studenten. Op internet wordt het complex beschreven als een 'samenleving binnen de samenleving'. Wageningers noemen het complex een alternatieve woongemeenschap met vooral 'geitenwollensokken-types'. De 198 bewoners verbouwen op het terrein hun eigen groente. Op de internetpagina staat dat er 'naast studenten vooral varkens, kippen en geiten rondlopen'. Nu staat Van der Graaf ingeschreven als deeltijdstudent bij de Saxion Hogeschool IJselland in Deventer. Hij volgt de vierjarige hbo-opleiding milieukunde, zo heeft een woordvoerder van de hogeschool bevestigd. De zegsman wil niet kwijt hoe lang de 32-jarige Volkert staat ingeschreven. Ook over diens studieprestaties doet hij geen uitspraken. Milieukunde leidt op voor functies binnen het bedrijfsleven en de overheid als milieukundig ingenieur.

Op de site van de organisatie Animal Freedom staat een verslag van een (telefonisch) interview dat Van der G. is afgenomen. Hij legt daarin uit dat hij sinds de lagere school belangstelling heeft voor dieren, milieu en natuur. Tijdens zijn middelbareschooltijd ontwikkelde hij zijn gevoel 'dat er gewoon iets niet klopt'. "Het wordt normaal gevonden dat je dieren opeet, dat je bij de vangst vissen laat stikken in netten. Maar bij mij kwam een rechtvaardigheidsgevoel naar boven; in een beschaafd land zouden die dingen niet horen te gebeuren, vond ik, maar er is niemand die voor ze opkwam", aldus Van der Graaf op de website. Hij heeft in een vogelasiel gewerkt, was actief voor de anti-vivisectiebond, Stichting Lekker Dier en het InterUniversitair Overleg Diergebruik.

Hij is veganist, een streng vegetarisme waarbij men zich ook van zuivelproducten onthoudt. Daarover zegt hij: "Het kostte een beetje moeite om veganist te worden, maar als je het eenmaal bent, wordt het zo snel gewoon, je weet alles te vinden. Alleen wanneer je bij anderen gaat eten, loop je een enkele keer aan tegen onbegrip." Van der Graaf zegt in het interview dat hij niet zozeer handelt uit dierenliefde. "Ik heb gewoon een basisnorm: het deugt niet wat in de bio-industrie met dieren gebeurt. Verder handel ik gewoon rationeel, ik hoef geen dierenvriend te zijn om dieren te beschermen. Veel dierenbeschermers handelen vanuit 'de natuur is goed', maar alle donkere kanten van de mens zie je ook terug in de natuur. Dieren beschermen is mensen beschaven, zeggen ze wel."