Er is weer een commissie bevallen van een rapport. Dit keer over de administratieve lasten in de (gezondheids)zorg. Met elkaar vertimmeren ze daar voor een slordige miljard euro per jaar aan administratie. Niet dat het mij ook maar een ogenblik verbaasd, maar toch, een aardig bedrag is het wel.

Belangrijker is echter dat de dokters, de verpleegsters en andere verzorgers niet alleen horendol worden van deze administratie, maar bovendien daardoor nogal eens onnodig van hun werk worden gehouden. En ja, als deze mensen niet met hun eigenlijke werk bezig kunnen zijn, het behandelen en verzorgen van patiënten, dan is dat ronduit verspilling en doet dat de patiënt tekort.

De commissie schat dat er zo maar 300 miljoen euro kan worden bespaard op de administratieve lasten als men eens wat beter kijkt naar wat men echt moet weten en wat overbodig is en, ja, ja, als men eens wat intelligenter van ICT gebruik zou maken. De commissie zegt het allemaal wat aardiger dan ik hier opschrijf, maar het komt er wel op neer. De commissie heeft het over een wildgroei aan regels en voorschriften en over een algemeen gebrek aan besef van de kosten die dat met zich meebrengt. Belangrijke kostenveroorzakers in deze zijn uiteraard het Ministerie van Volksgezondheid, de bekende circulairitis en het over van alles en nog wat geïnformeerd moeten worden, en de verzekeraars met name de ziekenfondsen. Nu is dat laatste nogal gemakkelijk op te lossen door de dames en heren verzekeraars d'r eigen administratieve lasten in de maag te splitsen, op zijn minst qua kosten, dat zal ze leren! Binnen de kortste keren vinden ze daar slimme methoden om globaler te weten en toch goed uit te keren aan patiënten en behandelaars. Het is echt niet nodig om - bij wijze van spreken - de dokter het hemd van het lijf te vragen alvorens de behandeling te vergoeden.

Het Ministerie is natuurlijk een hoofdstuk apart. Daar komt politieke visie en wil voor kijken, de afgelopen acht paarse jaren (1994-2002) een buitengewoon schaars goed onder de zeer onbekwame Minister van Volksgezondheid Els Borst (D'66). Een vrouw die - statistisch gezien - politiek verantwoordelijk is voor menig dode op die idiote wachtlijsten in ons land, maar daar elke verantwoordelijkheid voor afwijst.

Stelliger nog, ze zijn bij D'66 heel erg boos als ik dit zeg, dat is in hun ogen een schandelijke beschuldiging. Maar ja als de feiten schandelijk zijn, dan is mijn uitlating ter zake dat nog niet. Ik kan aan de feiten ook niets doen. In D'66 kringen vinden ze mevrouw Borst zelfs zo goed dat hun politieke leider Thom de Graaf heeft voorgesteld om een borstbeeld voor haar op te richten. Beter zou het zijn om haar met haar hoofdje, zoals in vroeger tijden, enige tijd klem te zetten in een schandblok en te kijk te zetten voor haar slachtoffers in de zorg in Nederland.

Nederland staat vol met administratieve meet- en regelfabrieken veelal geïnitieerd door de overheid, die uitvoerenden horendol maken en van hun werk afhouden. Of het nu over het onderwijs, de politie of de zorg gaat. Administreren moeten ze en het werk blijft liggen.

De oorzaak is de politiek en dat begint al bij de wetgever, de Staten Generaal. De ziekelijke neiging in dit land om alles tot achter de komma te willen regelen en als dat gebeurt is er als kamerlid nog even jouw eigen subartikeltje in te fietsen. De minister gaat dan met die ongein maar akkoord om zijn wetsontwerp te redden, etc. Op die manier is een brei aan regels, subregels en bovenal onduidelijke en meervoudig te interpreteren regels over ons land uitgestort en dat nu al gedurende een reeks van decennia. Die troep opruimen vergt een mega inspanning, maar is wel nodig indien men zoals veel politici nu zo manhaftig roepen een einde wil maken aan het gedogen. Veel gedogen komt immers voort uit onduidelijke multi interpretabele regelgeving en uit een teveel aan (gedetailleerde) regelgeving.

Anders gezegd, als morgen alle regels worden gehandhaafd en nageleefd staat het land letterlijk stil. Dat kan dus niet en gelukkig zijn er genoeg verstandige ambtenaren om dit te begrijpen en de regels met verstand toe te passen, maar ja dan zijn ze natuurlijk wel aan het gedogen. Ook het bedrijfsleven, met name het MKB, wordt geteisterd door deze administratieve plaag. Het grootbedrijf vangt dat op door het inschakelen van zijn bureaucratie, het MKB moet er dikwijls aparte krachten voor aantrekken, hetgeen de kosten opjaagt, maar belangrijker nog werk- en commerciële processen belast en verstoord. Het MKB wordt daardoor gehinderd in het eigenlijke werk, goede dien ten en goederen produceren voor de markt tegen een scherpe prijs.

Kortom er valt nog een wereld te winnen in dit land als we de administratieve lasten eens aanpakken over een breed terrein. Dat begint in het parlement en dat eindigt ermee dat al die circulaireschrijvers ander, kan het zijn nuttiger, werk gaan doen!

Pim Fortuyn
Rotterdam, 29 januari 2002