Categorie Politicus 2004
Geert Wilders
Categorie Opinievormer 2004
Theo van Gogh (postuum)
Categorie Columniste van 2004
Pamela Hemelrijk
Deze Awards zijn onafhankelijke publieksprijzen die enerzijds een postuum eerbetoon zijn aan Pim Fortuyn en anderzijds een stimulans voor politici, opinievormers, columnisten en personen die het gedachtegoed van Pim Fortuyn op een waardige wijze uitdragen. Dit zijn allen kandidaten die Fortuyns verdiensten en betekenis voor de Nederlandse democratie onderkennen en begrepen hebben. Wat Pim Fortuyn naliet, is tijdloos en van belang voor de gehele maatschappij.
In tegenstelling tot vorig jaar worden de Awards niet in het openbaar uitgereikt. Eén van de winnaars, Theo van Gogh, is vermoord en de commissie vindt het daarom niet gepast om de Award tijdens een feestelijke gelegenheid aan nabestaanden te overhandigen. Voor Geert Wilders kan de organisatie de veiligheid niet garanderen.
Ten opzichte van de eerste editie van de Awards, vorig jaar gewonnen door Joost Eerdmans en Prof. Dr. Bob Smalhout, is het aantal stemmen verdubbeld.
Wij wensen belangstellenden en iedereen die de nagedachtenis aan Pim Fortuyn een warm toedraagt fijne feestdagen toe en een voorspoedig 2005.
20 december 2004,
Organisatiecommissie
Pim Fortuyn Awards 2004
(PimFortuyn.com, Simon Fortuyn, Marten Fortuyn, Hans Smolders)
Naschrift 10 januari 2005.
De organisatiecommissie had in eerste instantie besloten de Award voor 'Fortuynist van het Jaar' niet uit te reiken. De commissie had daarvoor een aantal zwaarwegende redenen.
Onder juridische druk heeft PimFortuyn.com echter, als feitelijke organisator van de Awards, besloten de prijs alsnog aan dhr. Meijer te geven. Het bijbehorende beeldje zal zo spoedig mogelijk worden toegezonden. Het besluit wordt hiermee op de site www.pimfortuyn.com bekend gemaakt. Het moge duidelijk zijn dat wij deze gang van zaken betreuren.
Organisatiecomité Awards
Paul Meijer (Bennebroek)
Waarom heeft de commissie de Award niet direct uitgereikt aan degene met de meeste stemmen?
De organisatiecommissie heeft daartoe besloten. Paul Meijer van Forza! Nederland heeft de meeste stemmen behaald. Zijn gedrag en uitingen in het afgelopen jaar stuitten op teveel verzet binnen de commissie, die de Award uit naam van Pim Fortuyn organiseert.
Maar waarom stond hij dan op de lijst?
Iedereen kon worden genomineerd. De commissie heeft tijdens de Awards informatie gekregen over uitingen die door dhr. Meijer zijn verricht. Er zijn een aantal criteria opgesteld, waaraan de genomineerden moesten voldoen. Hierin stond niets over taalgebruik in e-mails of op fora.
Wij betreuren achteraf dat dhr. Meijer op de nominatielijst is geplaatst en bieden daarvoor dan ook onze excuses aan.
Waarom dan toch dat besluit?
De commissie kreeg gewetensbezwaar bij het uitreiken van deze Award. Dit gaat uitdrukkelijk niet over vrijheid van meningsuiting maar over respect en de normen van redelijkheid en billijkheid.
Hoewel de commissie de uitslag erkende, hebben wij in eerste instantie gemeend de Award niet uit te reiken. In juridische termen is dit kennelijk niet mogelijk.
Omdat de organisatie niets voelt voor een juridische procedure heeft PimFortuyn.com besloten om het beeldje alsnog toe te kennen.
Zoals ook uit vele reacties bleek, onderschrijven wij dat niemand Pim als persoon én fenomeen kan vervangen. De Awards zijn dan ook uitdrukkelijk niet bedoeld om een opvolger te kiezen etc. Wat ons als organisatie betreft zouden dan ook alle genomineerden, alsmede de door u aangedragen personen een pluim mogen ontvangen. Op basis van de gehanteerde methode, waarbij bezoekers van onze sites gedurende een maand hun keuze konden inzenden, zijn de volgende winnaars van de Awards gekozen:
Winaars van de Pim Fortuyn Awards 2003:
Meest Fortuynlijke Opinievormer van 2003
Prof. Bob Smalhout - Columnist in De Telegraaf
Meest Fortuynlijke Politicus van 2003
Joost Eerdmans - Lijst Pim Fortuyn
Prof. Smalhout wist met een kleine voorsprong Theo van Gogh voor te blijven bij de fortuynlijke opinievormers. Bij de toelichtingen op de keuzes werd over Smalhout o.a. geschreven: "Als geen ander weet deze professor de denkwijze van Pim Fortuyn op tal van maatschappelijke terreinen te verwoorden en diverse misstanden in onze samenleving tot het bot te analyseren."
Voor Eerdmans, die Michiel Smit en Ayaan Hirsi Ali qua stemmen nipt voorbleef, werd o.a. de volgende motivatie gegeven: "een veelbelovende jonge politicus die dit jaar heeft laten zien steeds meer te groeien in zijn rol als volksvertegenwoordiger. Geeft helder, duidelijk, consequent en vooral zelfbewust vorm aan het gedachtegoed van Pim Fortuyn in de landelijke politiek. Zowel in de Tweede Kamer als via pers en media heeft hij de bureaucratie, de integratie en veiligheid van de burger in het bijzonder aan de kaak gesteld. Pim Fortuyn zou trots op hem zijn geweest."
Smalhout en Eerdmans hadden stevige concurrentie van andere genomineerden: Ronald Sörensen (Leefbaar Rotterdam), Ayaan Hirsi Ali en Geert Wilders (VVD) en Michiel Smit (NieuwRechts) bij de politici, Theo van Gogh, Pamela Hemelrijk, Rob Hoogland en Marcel Roele bij de opinievormers.
Ayaan Hirsi Ali kreeg de nominatie voor haar heldhaftige en moedige optredens voor de emancipatie van de moslimvrouw en tegen islamfundamentalisme in Nederland. Ronald Sörensen, de voorman van Leefbaar Rotterdam, kreeg de voordracht op basis van zijn fantastische werk in Rotterdam waar hij een partij leidt, die geheel werkt in de lijn zoals Pim Fortuyn dat heeft bedoeld. Michiel Smit, die kon rekenen op een grote kern van fans, werd op de lijst van nomineerden geplaatst voor zijn lef, onorthodoxe aanpak voor het behoud van het Nederlandse cultuurgoed en actiebereidheid. Wel roepte hij, zoals verwacht, de nodige reacties op bij stemmers die hem vaak wat extreem vinden. Geert Wilders werd genomineerd vanwege zijn heldhaftige en moedige optredens tegen islamfundamentalisme in Nederland. Dat moest hij dit jaar zelfs met persoonlijke bedreigingen ontgelden.
In totaal zijn er meer dan 650 stemmen uitgebracht door de bezoekers van de sites. Mede hierdoor zijn de eerste Awards een groot succes geworden. Wij zijn ontzettend verheugd over de steunbetuigingen, reacties en opmerkingen die bij ons zijn binnengekomen. Voor ons een geweldige bevestiging dat Pim Fortuyn nog altijd bij ons voortleeft!!!
Ook kregen wij vele tips over politici en opinievormers die volgens de schrijvers ten onrechte niet genomineerd waren. Hans Smolders (voormalig Tweede Kamerlid LPF en chauffeur Pim Fortuyn), Gerard van As (LPF), Camiel Eurlings (CDA), Marco Pastors (Wethouder Leefbaar Rotterdam), Sylvain Ephimenco (Trouw), Hafid Bouazza (Schrijver) Syp Wynia (Elsevier), Leon de Winter (Elsevier), Afshin Ellian (NRC Handelsblad), Paul Cliteur (Rechtsfilosoof), Ebru Umar (Columniste), Herman Eetgerink (Telegraaf), Peter Siebelt (Onderzoeker) en Herman Philipse (Filosoof) zijn allemaal genoemd als kandidaat. Als organisatie onderschrijven wij dat ook deze personen fantastisch werk doen om het publieke debat open te breken en "de erfenis van Fortuyn" onder de aandacht te brengen. Wij hopen dat zij hun missiewerk zullen voortzetten. Wellicht worden zij eind 2004 genomineerd voor de volgende Pim Fortuyn Awards?
Laten we Pim Fortuyn nóóit vergeten!
PimFortuyn.com
Team Pim-Fortuyn.nl
Op 5 mei 2002 reed ik door de regen naar de oprichtingsvergadering van LPF-Den Haag. Er werd verteld dat er een bijzondere spreker langs zou komen. Het was Pim Fortuyn die een vlammend betoog hield tussen de keuze voor verandering (de LPF) of de rust van het kerkhof (het establishment). Bij zijn vertrek vroeg hij mij nog: "Wil je voor mij uitzoeken wat ik moet doen als we de grootste zijn geworden.
Moet ik dan naar de Koningin of naar de Kamervoorzitter?" Ik zei tegen hem dat ik dat morgen voor hem allemaal op een rij zou zetten. Maar, waarschuwde hij: "Ik wil geen lappen tekst, ik wil het op 1 A4!". Een dag later op 6 mei 2002 werd onze lijsttrekker en grote inspiratiebron vermoord. En vier dagen later stond ik, samen met velen van u, hier in deze kerk op 10 mei 2002 toen Pim te grave werd gedragen en ik salueerde naar de kist waarin hij lag.
Voor Pim zelf werd het dus bitter genoeg en tegen alle verwachtingen in, niet het premierschap maar de rust van het kerkhof. Maar voor ons, Fortuynisten, is het de plicht en de taak om de veranderingen te brengen die Pim Fortuyn voor ogen stonden. Het is aan ons: wordt het de verandering, de revolutie of wordt het meer van het zelfde en dus de rust van het kerkhof.
Pim Fortuyn-zaal
Ik geloof dat Nederland geen behoefte heeft aan meer van hetzelfde. Dat is de grote les van 2002. Kiezers willen geen politici meer die om de hete brei heendraaien, geen arrogante onverschilligheid en geen laffe standpunten. Ze willen daadkracht, lef en ook wat spektakel. Dat zijn woorden die bij Pim Fortuyn passen. En die woorden passen ook bij mijn mede-genomineerden Geert Wilders en Ayaan Hirsi Ali die binnen de VVD als zeldzame parels hun nek uitsteken boven de middelmaat.
Want hoewel de Nederlandse politiek, met mijnheer Van Aartsen voorop, nu de daken schreeuwt hoe belangrijk Pim Fortuyn is geweest en alle lessen zo fantastisch zijn geleerd, blijkt het politieke bedrijf nog steeds bedolven onder de Puinhopen van Paars. De veenbrand is niet uitgeblust, sterker nog, ik denk dat het bluswater inmiddels op is. Het is wachten op de volgende klap.
Want Nederland is nog steeds een land van voor u zonder u. Harry Groen wordt na 2 declaratieschandalen in Almere en Amsterdam gewoon door zijn vriend Johan Remkes benoemd tot burgemeester in Noordwijk. En Geert Dales, de oud-wethouders van Amsterdam, wordt geparachuteerd in Leeuwarden. "Leeuwarden blij met komst Dales", kopte de krant in Friesland. Ik vroeg me af, wie is er blij? Dat blijken de regenten op het Stadhuis te zijn, maar in elk geval niet de inwoners. Want zij stonden buiten spel. Die gekozen burgemeester komt er, maar als het aan CDA, PvdA en VVD ligt niet voor 2010. Ze verzetten zich met hand en tand en voeren allerlei procedures aan. Tja, het is ook niet leuk als je elke dag 3 burgemeesters aan de lijn hebt die bang zijn om hun baantje te verliezen. Op zulke momenten schaam ik me als volksvertegenwoordiger diep.. Want weet u hoe het ook zou kunnen in mijn ogen. Zoals in Zwitserland. Daar heeft men geregeld dat de stem van het volk echt meetelt. Daar is vorige week een voorstel aangenomen om zware misdadigers onvoorwaardelijk levenslang op te kunnen leggen, dus zonder de mogelijkheid om vervroegd vrij te komen. Het was ingebracht door de moeder van een verkracht meisje. Tegen het advies van de gevestigde partijen stemden de Zwitsers voor.
In Nederland rollen we echter van het ene naar het andere fraude-schandaal. Meneer Joustra van het UWV-kantoor, de man van 10 miljoen zeg maar, vecht zijn ontslag aan want hij vindt dat hij oneerlijk wordt behandeld. Disfunctionerende ambtenaren kunnen in ons land nauwelijks op prestaties worden afgerekend laat staan worden ontslagen. En zodra je aan hun rechtspositie komt, is daar natuurlijk nog de speciale Ambtenarenrechter die alles nog eens overdoet. Ziet u dat al voor zich bij Unilever of Shell? In mijn Aanvalsplan tegen Bureaucratie heb ik daarom bepleit om het Ambtenarenregelement uit 1929 maar eens op de helling te zetten. Het wordt tijd dat we ambtenaren gaan beoordelen als normale werknemers die vallen onder Burgerlijk Recht zoals in het bedrijfsleven. Dan kunnen we wanprestaties bestraffen en resultaten belonen. Als we het lef hebben om de ambtelijke status af te schaffen, kan de overheid eindelijk worden wat ze in wezen allang had moeten zijn: een kleiner, probleemoplossend apparaat met gemotiveerde werknemers.
Dames en heren, ik maak mij zorgen om Nederland. Om onze identiteit en onze culturele waarden en normen. De Nederlandse identiteit staat onder zware druk. De islamisering van Nederland is in volle gang. Over 20 jaar zijn er in de grote steden meer moslimjongeren dan autochtone jongeren. En dan hoor ik op een bijeenkomst iemand roepen: "Wacht maar, wij nemen dit land straks over. De steden zijn al van ons." En dan schrik ik. Dan kunnen mensen zeggen: het is maar een enkeling die zoiets roept. Maar dat is natuurlijk helemaal niet zo. In grote groepen binnen onze samenleving heerst een volstrekt anti-Westerse mentaliteit. Imams roepen op om vrouwen te slaan mits dat geen blauwe plekken veroorzaakt, homo's zijn minder dan varkens en de joden moeten aan het gas. We zullen hard en stevig moeten ingrijpen voor het werkelijk te laat is. Wat mij betreft betekent dat een quotum op gezinsvorming en -hereniging naar dit land. Tegelijk zullen de vreemdelingen binnen onze grenzen zich moeten aanpassen aan de Nederlande dominante cultuur. En dat betekent voor alles een absolute scheiding van kerk en staat zoals wij die sinds de Verlichting kennen. Geen hoofddoekjes in de rechtzaal of in het openbaar onderwijs. Daarom zal ik binnenkort in de Kamer mijn voorstel verdedigen om net als in Frankrijk het recht op een seculiere staat in de Grondwet op te nemen.
Terwijl de moordenaar van onze Pim over 11 lentes weer buiten rondloopt (en daar kom ik straks op terug), zitten wij als Fortuynisten nog steeds met grote vragen rond de moord op onze lijsttrekker. In september presenteerde ik het Zwartboek beveiliging Pim Fortuyn. Tot op heden weet ik nog niet waarom de nacht van 6 op 7 mei het huis van Pim doorzocht moest worden, weet ik nog niet wie de 200 bestanden dezelfde nacht van de computer van de moordenaar wiste en is nog steeds een aantal sleutelfiguren niet gehoord. Ook is het in mijn ogen onvoorstelbaar dat de moord op Chris van de Werken in Nunspeet nog steeds niet heropend is, terwijl het politieteam dat deze moordzaak onderzocht overtuigd is van de betrokkenheid van Volkert van der G. Ik zal niet rusten voordat deze vragen zijn beantwoord. Maar nog ergers is misschien wel dat noch de politieke haatzaaiers noch de ambtenaren die Pim hadden moeten beveiligen zijn aangepakt. Na de moord is zelfs binnen de AIVD iedereen gewoon op zijn plek blijven zitten. On-voor-stélbaar. En het griezeligste is misschien wel, dat er na 6 mei 2002 niets veranderd is aan de beveiliging en bewaking van lijsttrekkers. Ik ontdekte dat vorige week tijdens een werkbezoek aan de AIVD. Een nieuwe Pim is opnieuw aan zijn lot overgelaten, omdat hij niet valt binnen het "rijksdomein", alleen het woord al. Alleen de vrienden van de Staat ontvangen dus bescherming. Ook hier zijn we volledig terug bij af.
Als Justitie-woordvoerder heb ik mij in 2003 ook ingezet om de straffen in dit land te verhogen. De straffen op terrorisme zijn mede door initiatief van de LPF-fractie verhoogd. Ik wil hogere straffen op wapenbezit en ik wil minimumstraffen op moord, doodslag, verkrachting en mishandeling. Minister Donner kan wel zeggen dat er steeds strenger wordt gestraft, maar het is niet waar. Er wordt wel méér gestraft, maar niet langer. Voor moord wordt in ons land gemiddeld 8 jaar opgelegd. De rechters zijn losgezongen van de samenleving. Iemand die doelbewust een ander van het leven berooft moet minimaal 10 jaar opgesloten te worden. Geen zielige praatjes van de advocaat over de moeilijke jeugd van de dader, nee: wégwezen. Opgeruimd staat netjes. We zijn in dit land nog steeds veel te soft en te slap. De criminelen lachen ons uit, maar de slachtoffers hebben levenslang verdriet. Dus stop die gevangenen gewoon met 3 of 4 op een cel. Ik heb het zelf een week aan den lijve mogen ondervinden en ik kan zeggen: experiment geslaagd! Daar heb ik geen maandenlange onderzoek van burerau Twijnstra en Gudde voor nodig zoals Minister Donner.
Dames en heren, het is een grote eer voor mij om vandaag de Pim Fortuyn Award 2003 in ontvangst te mogen nemen. Ik doe dat in de stad waar Pim Fortuyn zijn eerste victorie kraaide. Leefbaar Rotterdam en vervolgens de Lijst Pim Fortuyn hebben aangetoond een groot gevaar voor de gevestigde orde te kunnen zijn. En Pim zou vandaag op zijn verjaardag inderdaad trots zijn. Toen wij met de LPF-fractie afgelopen maandag door de stad liepen tijdens ons werkbezoek, zag je het gewoon: deze stad begint veilig te worden. Ik ben ervan overtuigd dat we bij de volgende verkiezingen de strijd tegen het establishment als Fortuynisten gezamenlijk moeten voeren. LR & LPF, we zijn brothers in arms, oftewel 2 zonen van dezelfde vader, zoals Ronald Sörensen het perfect zei. Ik zal daarom niet snel vergeten wat Pim ons vertelde in de Kubus op één van de laatste zaterdagmiddagen toen er weer eens een incident opspeelde: "Jullie kunnen me maar één kado geven en dat is eenheid, eenheid, eenheid!".
Dat is wat we aan Pim Fortuyn verschuldigd zijn. Zolang ik in de politiek mag zitten onder zijn naam, zal ik mij daar met al mijn energie voor blijven inzetten.
Dank u wel.
Ik wil jullie heel hartelijk bedanken dat jullie hier vanavond zijn gekomen. Want zo geven we Pim alle eer die hij verdient. Dat kan wat mij betreft niet genoeg zijn.
Voordat ik de prijs uit ga reiken aan de beste opinie vormer, wil ik toch nog even stil staan bij Herman Dikkers, beter bekend als de butler. Deze man heeft voor de bizarre moord op onze lieve Pim jarenlang, ja met al zijn hebben en zijn houden deze man gesteund en dat mogen we ook niet vergeten. Dank je.
Toen de organisatie mij belde, en mij het lijstje gaf met de namen van de opinie vormers hoefde ik niet zolang na te denken. Dat was een mooi lijstje. En daarom wil ik respectievelijk de nummero twee en drie, Theo van Gogh (applaus) en Pamela Hemelrijk, heel hartelijk bedanken voor hun steun, die ze in de moeilijke tijd hebben gegeven, die toch zeldzaam was toen. Ongeacht de consequenties die dat voor die mensen had. En ja goed ik denk dat ik naar niet veel aan toe hoef te voegen, want wij zijn heel erg blij met deze mensen. En we hopen nog veel van ze te kunnen genieten.
Dan kom ik bij de winnaar van de prijs Professor Smalhout. Ik denk dat hij heel veel overeenkomsten had met Pim Fortuyn. Het zijn beide hoogbegaafde geniale wetenschappers die eigenlijk heel veel weerstand in hun leven hebben ondervonden omdat ze eigenlijk boven de rest uitstaken en ik denk ook dat ze dat van elkaar hebben begrepen. Ze konden erg goed met elkaar overweg.
Ik ben dan ook heel erg blij dat ik de prijs aan professor Smallhout mag uitreiken. Ik ben ozo trots op hem. Ik heb bijzonder veel bijzondere momenten die me heel dierbaar zijn met Pim meegemaakt. Waaronder ook een moment dat vlak voor 6 mei dat professor Smalhout samen met Pim Fortuyn op het GW Burgerplein
samen een prijs uitgereikt kregen. Hoe ik dan zag hoe trots deze twee profesoren op elkaar waren. Ja hoeveel respect dat deze bijzondere mensen voor elkaar hadden. Ja dat was voor mij zeer bijzonder.
En als ik dan weer bij professor Smalhout thuis was, en we samen nog eens dunnetjes over deden hoe erg de campagne was, waar zelfs mevrouw Smalhout ook zich bijvoegde en we eigenlijk een heel emotioneel gesprek kregen, en vol liefde en vol respect over Pim spraken. Het was zijn Pim. Maar het gekke was, als ik dan een paar dagen later bij Pim in de auto zat na het weekend - de verschrikkelijke maandag - dat Pim s'morgens ook tegen mij zei: heb je het gezien in de telegraaf. Daar stonden ze vol trots samen op de foto met zoveel respect en liefde voor elkaar. Dat zijn momenten die mij zeer dierbaar zijn.
En zoals Pim in de auto vol respect over de geniale professor sprak ja dan hoef ik nu eigenlijk niets meer te zeggen dan dat ik de prijs uit ga reiken aan de man die hem zeer verdient en ik hoop dat hij nog heel lang bij ons blijft en dat we nog heel veel van hem mogen genieten.
Dank je wel.
gebaseerd op zijn artikel van week 53, 2003.
Spijt van de sixties
De consequenties van een naïef mensbeeld
Toch laten de Nederlandse rariteiten, opgelopen in de jaren zestig, zich wel enigszins herleiden.
Ten eerste hadden vrouwen in Nederland in die dagen nauwelijks betaald werk; getrouwde vrouwen hadden dat al helemaal zelden. Dat plaatste de helft van de volwassen bevolking in een afhankelijke positie. In andere landen was het thuishouden van de getrouwde vrouw in onbruik geraakt, zowel door mannenverslindende oorlogen - Nederland was buiten de Eerste Wereldoorloog gebleven - als door de arbeidsverslindende industriële revoltuie, die in Nederland pas na de Tweede Wereldoorlog op gang kwam.
Ten tweede was er nergens zo’n klein land met zo’n lange koloniale geschiedenis zo abrupt en zo pijnlijk van zijn grootste kolonie afgeraakt als Nederland van Nederlands-Indië.
Ten derde was het land lang arm geweest en door loonmatiging kort gehouden, totdat het rond 1960 opeens meer gelden meer vrije tijd kreeg.
Ten vierde had Nederland een eigen bodemschat ontdekt, het aardgas van Slochteren, dat de Staat van een nieuwe inkomstenbron voorzag en ertoe bijdroeg dat er veel minder sober met overheidsgeld werd omgesprongen dan tot dan toe het geval was geweest. Nederland snelde naar een koppositie met, zelfs naar West-Europese begrippen riante wetten (bijstand, WAO in geval van arbeidsongeschiktheid).
Ten vijfde, het cliché kan niet worden omzeild, Nederland was een supercalvinistisch land, en die achtergrond draagt bij aan een sterk schuldbesef en een gevoel van uitverkoren zijn - elementen die op diverse manieren doorwerkten in de jaren zestig en daarna
Ten zesde leed uitgerekend Nederland met al zijn vage, calvinistische notie van goddelijke uiterkorenheid ernstig onder de wetenschap dat geen enkel door de Duitsers bezet land in West-Europa zo veel joden aan de vernietiging had uitgeleverd als juist Nederland. In de eerste helft van de jaren zestig zorgde de jarenlang veelbekeken tv-serie De Bezetting van dr. L. de Jong voor een aangezet idee over goed en fout, over racisme en discriminatie, zowel met terugwerkende kracht als in het toenmalige heden.
Revolutie
De Nederlandse jaren zestig vormden in sociologisch opzicht in zekere zin een revolutie, een schok met naschokken die tot op de dag van vandaag voortduren. Zo was ook de schok van de vrouwenemancipatie hier heftiger dan elders. Daar was natuurlijk de anti-conceptiepil, die een breed publiek seksuele vrijheid verschafte en echtparen in staat stelde om op een handige manier het ouderschap te reguleren. Die ontwikkeling kwam boven op de krapte op de arbeidsmarkt, die de vanzelfsprekendheid van het niet-werken van vrouwen ondergroef. De vrouw kwam in een andere positie.
Gezag was in Nederland in eerdere eeuwen al minder rigide dan elders. Die traditie werd in de jaren zestig in een golf van wat repressieve tolerantie werd genoemd nieuw leven ingeblazen, en zo werd het gezag binnen enkele jaren van zijn aanzien beroofd. Ouders en onderwijzers werden al snel met de voornaam aangesproken. Tegelijk met het ouderlijk gezag verslapte ook de geüniformde controle door het gezag in eeen eruptie van blind vertrouwen in de menselijke neiging tot het goede. De misdaad liep snel op en het aantal gestraften nam af, een miraculeuze tendens die het land nog lang niet te boven is.
Zoals de Duitse bezetting in de jaren vijftig naar de achtergrond was gedrongen, zo gebeurde dat in zekere zin ook met Nederlands eigen koloniale oorlog, de ‘Politionele Acties’ van eind jaren veertig in Indonesië. Het was uitgelopen op een smadelijke aftocht, die in de jaren vijftig maar het liefst werd weggestopt.
Maar de oorlogen, zowel de Twee als de Indonesische, keerden terug in de jaren zestig. Het postkoloniale enthousiasme waarmee Nederland zich vanaf die tijd op de ontwikkelingshulp en op hongerinzamelingen stortte, kan behalve uit het protestantisme ook worden verklaard uit meer algemene neigingen tot schuldigheid. De onaantastbare ontwikkelingshulp, de taboeïsering van asiel en immigratie en de slavernij monumenten kunnen niet worden verklaard zonder te kijken naar de zelfopgelegde Nederlandse poging om in het reine te komen met het eigen verleden.
Naïeviteit
Precies op het moment dat de Nederlander zelf makkelijk kon terugvallen op bijstand of WAO, hadden industriële bedrijven goedkope arbeid van elders nodig. Ze kregen die ook, van het rechtse jarenzestigkabinet-De Jong (KVP). Een links kabinet (van PvdA’er Den Uyl) maakte in 1975, vanuit postkoloniaal schuldgevoel, Suriname onafhankelijk en lokte een massale immigratie uit; latere kabinetten waren royaal met asielmigratie en huwelijksmigratie.
Al deze besluitvorming, als daar al sprake van was, was steeds beladen met goed en fout, met de angst om te discrimineren, om niet-Nederlanders minder rechten te geven dan Nederlanders. Ook deze nog steeds voortwoekerende aberraties zij niet te verklaren zonder er de schok van de sixties erbij te betrekken, die mengeling van moderniteit en traditie, van schuld en boete, van naïef goed willen doen.
Die naïeviteit, het merkwaardige idee dat de mens geneigd is tot het goede, werd ook zichtbaar bij de ijver om een royale verzorgingsstaat tot stand te brengen. De ontwerpers van de Bijstandswet en de Algemene Arbeidsongeschiktheidswet, de katholieke politici Marga Klompé en Gerard Veldkamp, weigerden bij zichzelf de gedachte toe te laten dat er weleens massaal misbruik zou kunnen worden gemaakt van de wetten. Dat mensbeeld - van de Nederlander die de hem aangereikte publieke voorzieningen (onderwijs, sociale zekerheid, gezondheidszorg, openbaar vervoer) niet zal misbruken, en van de niet-Europeaan die naar het klassieke beeld van de nobele wilde een beter mens is dan wij - is misschien wel het meest typerend voor de naijlende fouten van de sixties.
Het resultaat: Nederland is het liberaalste drugsland van de westerse wereld, met veel misdaad en een lage bestraffingskans. Het is een land waar het gezag goeddeels is afgeschaft, maar waar de sterkste vaak regeert. Een land ook waar kinderen thuis noch op school gezag tegenkomen en waar de jeugd de slechts opgevoede van Europa is. Het is het volste land, maar tevens het land met de hoogste immigratie van Europa. Het geeft de meeste ontwikkelingshulp en er rust een taboe op om die ter discussie te stellen. Het heeft de royaalste verzorgingsstaat van Europa en - gegeven de relatief jonge bevolking - de hoogste inkomensafhankelijkheid.
Al deze fenomenen en de hardnekkigheid waarmee ze voortleven, kunnen niet anders worden verklaard dan uit die rare naoorlogse verwarring van de sixties